Kultura I-ej Rzeczypospolitej
KULTURA I-EJ RZECZYPOSPOLITEJ
Modele Rzeczypospolitej, Włosi i italianizm w Europie Środkowej i Wschodniej, teksty paraliterackie.
Warszawa, 13.05 – 01.06.2007
I. Modele Rzeczypospolitej 14 V-20 V;
II. Włosi i italianizm w Europie Środkowej i Wschodniej Tre Corone 21 V 26 V;
III. Warsztaty Naukowe 27 V-1 VI
Lista wykładowców
Lista uczestników
Program sesji
13 V niedziela – przyjazd uczestników, zakwaterowanie hotel Hera
Częć I. Modele Rzeczypospolitej 14 V-20 V
14 V (poniedziałek)
9.30-10.30 – rejestracja uczestników (sekretariat MSH, OBTA ul. Nowy Świat 69)
10.30-11.00 (sala konferencyjna OBTA, ul. Nowy Świat 69) – uroczyste otwarcie sesji
11.00-12.30 (sala konferencyjna OBTA)
wykład otwierający prof. Walther Ludwig (Universität Hamburg) The ethical function of Classical literature and the renewal of an ancient form of poetry in Janus Gruter`s Florilegium ethico-politicum (1610-1612) – a contribution to the study of gnomological literature in modern times;
13.00-14.30 (ul. Dobra 72)
dr hab. Anna Grzekowiak-Krwawicz (Instytut Badań Literackich PAN), Złota wolnoć – przywilej szlachecki, czy idea uniwersalna?
15.30-17.00 (ul. Dobra 72)
dr Magdalena Górska(Instytut Badań Literackich PAN), Geneza nowożytnej ikonografii państwa i narodu. O wpływie na wyobrażenia geografii, polityki i historii;
15 V (wtorek)
9.45-11.15 (ul. Dobra 72)
prof. Edward Opaliński (Instytut Historii PAN, Instytut Stosunków Międzynarodowych Piotrków Trybunalski), Kultura polityczna szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów a państwo;
11.30-13.00 (ul. Dobra 72)
dr Magdalena Górska, Wyobrażenie ciała politycznego. O prawie i satyrze politycznej;
16 V (roda)
10.15-12.45 (ul. Dobra 72)
dr Magdalena Górska, Wyobrażenie królestwa. O rządzie mieszanym i wątkach dynastycznych;
13-14.30 (ul. Dobra 72)
prof. Edward Opaliński, Kultura polityczna a ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów;
17.V (czwartek)
9.00-10.30 (ul. Dobra 72)
dr Magdalena Górska, Wyobrażenie ojczyzny i narodu. O wolnoci, stronnictwach i rozbiorach;
10.45-12.15 (ul. Dobra 72)
Humanizm: Włochy-Węgry-Rzeczpospolita (dyskusja z udziałem badaczy: Enikő Békés (PHD, Institute for Literary Studies), Prof. Lászlo Szorenyi (Institute for Literary Studies), Prof. Lászlo Havas (Debrecen University), Prof. Gábor Kecskeméti (Institute for Literary Studies), Péter Kasza (PHD, Szeged University), Prof. István Lázár (Szeged University), Prof. Walther Ludwig (Universität Hamburg), Dr Noémi Petneki (UJ), Doc. dr Jerzy Snopek (IBL PAN), Prof. Jerzy Axer (OBTA UW)
18 V (piątek)
10.15-11.45 (ul. Dobra 72)
prof. Edward Opaliński, Szlachta wobec władzy królewskiej
12.00-14.00 (ul. Dobra 72)
Komisja Neolatynistyczna PAN – seminarium prof. Walthera Ludwiga (Universität Hamburg) The educational travels of the Silesian nobleman Wolfgang von Rechenberg at Pirschkaw (Przybyszów) and his Album amicorum (1606-1609) – a case study of the album amicorum as source for the investigation of educational travels of humanists and noblemen in early modern times
19 V (sobota)
8.00-19.00 warsztaty – wyjazd do Łowicza i Arkadii Nieborowskiej (wyjazd spod hotelu Hera, ul. Belwederska 26/30)
Częć II. Włosi i italianizm w Europie Środkowej i Wschodniej 21-26 V
– Program Tre Corone
21 V poniedziałek (ul. Dobra 72)
9.00-9.45 – rejestracja uczestników
9.45-10.00 – uroczyste otwarcie sesji z udziałem Ambasador Republiki Włoskiej, Pani Anny Blefari Melazzi
10.00-11.30 – Prof. W. Tygielski (Warszawa) – Le Indie d’Europa? Włoskie wyobrażenia i oczekiwania na temat Polski
11.45-13.15 Prof. P. Koprda (Nitra) – Włoska obecnoć na Słowacji XV-XVII w.
14.15-15.45 Dr. M. Janasova (Praha) – Le nuove cognizioni nella ricerca dell´opera italiana nel Settecento a Praga
16.00-17.30 Prof. A. Żórawska-Witkowska (Warszawa) – Giovanni Alberto Ristori i jego ‘serenate’ dla polskiego dworu Augusta III (1735, 1736, 1746)
22 V wtorek (ul. Dobra 72)
10.00-11.30 Prof. L. Marinelli (Roma), Polski Adon – w 20 lat później
11.45-13.15 Prof. J. Pelan (Praha) – Marinizm czeski
14.15-15.45 Prof. A. Nowicka-Jeżowa (Warszawa) – Jan Kochanowski o wolnoci. Dialog z humanizmem włoskim
23 V roda (ul. Dobra 72)
10.00-11.30 Prof. A. Manikowski (Warszawa) – Włoska obecnoć gospodarcza w Rzeczypospolitej i Europie Wschodniej w 16-17 wieku. Przekształcenia mody, stylu życia, systemu komunikacji i metod wymiany
11.45-13.15 Prof. J. Miszalska (Kraków) – Le strategie dei traduttori e gli sviluppi delle letterature nazionali: l’esempio di alcune traduzioni antiche dall’italiano in polacco
14.15-15.45 Prof. S. Mossakowski (Warszawa) – Antyk na Wawelu
16.00-17.30 Dr J. Gorzelik (Katowice) – Artyci włoscy na Górnym Śląsku
24 V czwartek (ul. Dobra 72)
10.00-11.30 Prof. O. Pachlowska (Roma) – L’Italia nella formazione dell’identità europea dell’Ucraina dei secc. XVI-XVIII;
11.45-13.15 Prof. M. Lenzten (Münster) – Enea Silvio Piccolomini e il suo programma pedagogico per i principi del Nord
14.15-15.45 Prof. J. Jerkov (Roma) – La Chiesa di Roma nella vita culturale slava meridionale tra XVII e XVIII secolo
16.00-17.30 Dr. M. Surma-Gawłowska (Kraków) – Echa włoskie w teatrze Władysława IV
25 V piątek (ul. Dobra 72)
10.00-11.30 Prof. L. Daniel (Olomouc) – Il ciclo Ercole e Deianira di Guido Reni tra Praga e Parigi – Nuove considerazioni sul tema mantovano
11.45-13.15 Dr P. Divizia (Brno) – Manoscritti in lingua italiana conservati nelle biblioteche di Brno. Relazioni privilegiate tra la Boemia/Moravia e la Repubblica di Venezia
14.15-15.45 Okrągły stół doktorantów
16.00-17.30 Prezentacja nowego czasopisma pl.it red. nacz. Prof. L. Marinelli (Rzym)
17.40-18.15. Rozdanie zawiadczeń uczestnictwa w sesji słuchaczom sesji Włosi i italianizm w Europie Środkowej i Wschodniej – Program Tre Corone
26 V sobota
zajęcia indywidualne w bibliotekach, konsultacje.
Częć III. Warsztaty naukowe 27 V-1 VI
27 V niedziela
10.00-15.00, wycieczka po Warszawie (wyjazd spod hotelu Hera)
28 V poniedziałek
10.00-14.00 (ul. Dobra 72) prezentacja własnych projektów naukowych uczestników sesji MSH
29 V wtorek (ul. Dobra 72)
10.00-11.30 panel dyskusyjny Eneida Kotlarewskiego – Troja – Zaporoże -Rzeczpospolita (prof. Tamara Gundorova (NANU Kyjiv), prof. Jerzy Axer, dr Ewa Rybałt)
11.45-13.15 Herby i inskrypcje grobowe w kociele w. Krzyża w Warszawie (dr Iwona Dacka-Górzyńska, dr Sławomir Górzyński), wizyta w kociele w. Krzyża (godz. 13.15 13.45)
30-31 V (roda: 14.00 – 19.10; czwartek: 9.30-16.00; sala konferencyjna OBTA UW) warsztaty naukowe Staropolskie kompendia wiedzy
30 maja (roda)
14.00-19.10
14.00-14.15– otwarcie warsztatów Staropolskie kompendia wiedzy (dr hab. Joanna Partyka OBTA UW)
14.15-14.45 Prof. Jan Okoń (Uniwersytet Łódzki), Kompendium – czy tylko wiedzy?(Wstęp do typologii gatunku)
14.45-15.00 dyskusja
15.00-15.25 Prof. Jerzy Axer (OBTA UW), Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego: encyklopedia sarmacka czy republikańska?
15.25-15.50 Prof. Maria Wichowa (Uniwersytet Łódzki), Nowe Ateny jako kompilacja wybitnych kompendiów naukowych doby baroku
15.50-16.15 Doc. dr Joanna Partyka (Instytut Badań Literackich PAN, OBTA UW), Sekrety ziemiańskie i rekreacje dżentelmena, czyli polskie i angielskie kompendia najpotrzebniejszych wiadomoci
16.15-16.30 dyskusja
16.15-16.30 przerwa
16.30-16.55 Prof. Teresa Chynczewska-Hennel (Instytut Historii PAN, Uniwersytet w Białymstoku), ródła wiedzy dyplomatów papieskich i weneckich o Rzeczypospolitej XVII wieku
16.55-17.20 Dr hab. Stanisław Roszak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Między sylwą a encyklopedią – Skarbiec rozmaitych sciencyi nieznanego Litwina z 1759 r.
17.25-17.50 Dr hab. Dariusz Śnieżko (Uniwersytet Szczeciński), Marcin Bielski i wiedza tajemna
17.50-18.15 Dr Michał Kuran (Uniwersytet Łódzki), Kronika Aleksandra Gwagnina jako kompendium wiedzy historycznej i geograficznej
18.15-18.40 Dr Filip Wolański (Uniwersytet Wrocławski), Staropolskie podręczniki i kompendia geograficzne jako źródło wiedzy o wiecie w XVIII w.
18.40-19.10 – dyskusja
31 maja (czwartek)
9.30-16.00
9.30-9.55 Dr Jakub Niedźwiedź (Uniwersytet Jagielloński), Retoryczna sylwa. Infrastruktura literatury XVII i XVIII w.
9.55-10.20 Dr Kazimierz Puchowski (Uniwersytet Gdański) – Kompendia jako źródło erudycji w elitarnych kolegiach zakonów nauczających Europy (XVI-XVIII w.)
10.20-10.45 Dr Wiesław Pawlak (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Rola kompendiów jako źródła inwencyjnego na przykładzie jednej z Rozmów Artaksesa i Ewandra Stanisława Herakliusza Lubomirskiego
10.45-11.00 dyskusja
11.00-11.15 przerwa
11.15-11.40 Dr Magdalena Górska (Instytut Badań Literackich PAN) Emblematyka jako źródło staropolskiej erudycji
11.40-12.05 Dr Iwona Dacka-Górzyńska (Instytut Historii PAN, OBTA UW) – Zbiór sentencji Gabriela Rzączyńskiego SJ jako przykład erudycyjnego kompendium wiedzy
12.05-12.30 Dr Sławomir Baczewski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) – Encyklopedia ideologii szlachectwa: o Herbach rycerstwa polskiego Bartosza Paprockiego
12.30-12.55 Prof. Barbara Milewska-Waźbińska (Uniwersytet Warszawski), Orbis Polonus Szymona Okolskiego jako wiadectwo kultury literackiej XVII wieku
12.55-13.10 dyskusja
13.10-14.10 przerwa obiadowa
14.10-14.35 Dr Iwona Arabas (Instytut Historii Nauki PAN), Encyklopedie zdrowia w epoce ciekawoci
14.35-15.00 Dr Maria Frankowska (Instytut Badań Literackich PAN, Toruń), Ziół tutecznych i zamorskich opisanie czyli o staropolskich dykcjonarzach rolinnych
15.00-15.25 Mgr Tomasz Wierzchowski (Uniwersytet Warszawski), Pijarzy jako nauczyciele fizyki w połowie XVIII stulecia
15.25-16.00 dyskusja i podsumowanie obrad
1 VI (piątek, sala konferencyjna OBTA)
11.00-12.30 wykład prof. Alexander K. Gavrilov (RAN, Sankt Petersburg) August Nauck i russkaya klassicheskaya filologia (tłum. dr Irina Tatarova (OBTA UW))
13.00-15.00 panel dyskusyjny Tadeusz Zieliński między Rosją – Niemcami – a Polską (prof. Michael von Albrecht ((Bayerische Akademie der Wissenschaften), prof. Alexander K. Gavrilov, prof. Jerzy Axer))
17.00-18.00 – wykład zamykający, prof. M. von Albrecht De Ciceronis lingua et elocutione investigandis (tłum. prof. Mikołaj Szymański (IFK UW))
18.00-19.00 uroczyste zakończenie sesji
16 V – 18 V KONFERENCJA: ŚMIERĆ, TRANSFORMACJA I POWSTANIE Z MARTWYCH W DAWNYCH KULTURACH
(sala konferencyjna OBTA dr Justyna Olko OBTA UW, dr Iwona Dacka-Górzyńska, cz. I 16 V (roda) 15.00-18.30; cz. II 17 V (czwartek) 9.30-18.45; cz. III 18. V (piątek) 9.30-18.45)
Środa 16 05 2007 zawiaty: wędrówka i transformacja I
15.00-15.15 otwarcie sesji
15.15-15.45 dr Jacek Tomczyk, Transcendencja mierci Homo sapiens
15.45-16.15 mgr Łukasz Rutkowski, Mat la tari, Kraina Bez Powrotu, pesymistyczna wizja zawiatów w wierzeniach mezopotamskich
16.15-16.45 dr Arkadiusz Sołtysiak, We-ili, Zagreus, Yaldobaoth: mezopotamskie korzenie mitu gnostyckiego
16.45-17.15 dr hab. Joanna Jurewicz, Niechaj w żywot odziany przyjdzie do potomstwa! Rygwedyjskie tropy wędrówki dusz
17.15-17.30 przerwa
17.30-18.00 dr hab. Krystyna Moisan-Jabłońska, Nieuchronnoć czyćcowej peregrynacji i jej obraz w sztuce polskiej XVII i XVIII wieku
18.00-18.30 prof. Leszek Słupecki, Ganga undir jardarmenn – staroskandynawski obrzęd przechodzenia pod darnią i jego znaczenie. Rytualna mierć i ponowne narodziny
Czwartek 17 05 2007
zawiaty: wędrówka i transformacja II
9.30-10.00 mgr Grzegorz Antosik, Cykliczne wiosenne powroty z zawiatów dusz na ziemię w wierzeniach dawnych Słowian
10.00-10.30 dr Hanna Węgrzynek, Żydowskie wierzenia w interwencję z zawiatów – lub na cmentarzu
10.30-11.00 mgr Jonas Vaiškunas, Dusza a Gwiazdy. Astralna symbolika transformacji duszy w kulturze ludowej XIX i XX wieku
11.00-11.30 dr Katarzyna Mikulska, Wróciwszy ze Świata Zmarłych, czyli co oznacza nazwa nie-ludzie?
11.30-11.45 przerwa
ceremoniał pogrzebowy, jego oprawa i symbolika
11.45-12.15 mgr Radosław Palonka, Na granicy dwóch wiatów – rytuały pogrzebowe w kulturze Missisipi
12.15-12.45 dr Bogdan Wojciech Brzustowicz, Rycerski ceremoniał pogrzebowy w późnym redniowieczu
12.45-13.15 prof. Barbara Milewska-Waźbińska, Kiedy Śmierć mówiła po łacinie…
13.15-14.30 przerwa obiadowa
14.30-15.00 prof. Juliusz Chrocicki, Na długiej drodze Trasy konduktów z miejsca mierci władcy do nekropolii królewskiej ( XV -XIX w)
15.00-15.30 dr Joanna Dziubkowa, Współpraca ducha z materią w trumiennym konterfekcie
15.30-16.00 mgr Jakub Myszkorowski, Obraz wielkich pożegnań na początku XXI wieku na przykładzie pogrzebów Jacka Kuronia i Czesława Niemena
16.00-16.15 przerwa
miejsce pochówku a los zmarłego
16.15-16.45 mgr Zuzanna Wygnańska, Okolicznoci mierci – forma pochówku – los zmarłego w zawiatach. Rozważania na podstawie wskazówek z tekstów klinowych z Mezopotamii
16.45-17.15 prof. Adam Łukaszewicz, Grób faraona – przedsionek wiecznoci
17.15-17.45 dr Grzegorz Jacek Brzustowicz, Nekropolie rycerskiego rodu von Wedel na Pomorzu, w Nowej Marchii i Królestwie Polskim
17.45-18.15 mgr Aleksandra Jakóbczyk-Gola Cappella Chigi – kaplica sacrum i profanum. Analiza wątków humanistycznych i antropologicznych kaplicy grobowej rodziny Chigich w Santa Maria del Popolo w Rzymie
piątek 18 05 2007
kult zmarłych przodków
9.30-10.00 dr Magdalena Kapełu, Posążki zmarłych w Anatolii hetyckiej
10.00-10.30 dr Henryk Kowalski, Ludzie, bóstwa i demony. Świat żywych i wiat zmarłych w religii starożytnego Rzymu
10.30-11.00 mgr Jakub Morawiec, Erfidrápa jako wyraz szczególnej pamięci o zmarłym władcy w poezji skaldów
11.00-11.30 mgr Patrycja Prządka-Giersz, Pomiertna apoteoza władcy w przedhiszpańskich kulturach północnego wybrzeża Peru
11.30-11.45 przerwa
mierć w literaturze
11.45-12.15 dr Łukasz Grutzmacher, Agonia Rasu-Ñiti José Marii Arguedasa jako przykład literatury transkulturacji
12.15-12.45 dr Marta Steinem, Duch zmarłej jako dramatis persona w wiecie żywych. Wyobraźnia, obyczaje i wierzenia związane ze miercią oraz ich odzwierciedlenie w dramatopisarstwie chińskim
12.45-13.15 mgr Ewa Sawicka, Podróż w zawiaty. Elementy celtyckich rytuałów w redniowiecznym romansi Sir Gawain i Zielony Rycerz
13.15-14.45 przerwa obiadowa
14.45-15.15 dr Jacek Kowzan, Liminalnoć dowiadczenia pobliża mierci na materiale redniowiecznych i wczesnonowożytnych wizyjnych wędrówek w zawiaty
15.15-15.45 dr hab. Małgorzata Grzegorzewska, Misteria eleuzyjskie na scenie elżbietańskiej
15.45-16.15 mgr Barbara Napieralska, Przedstawienie mierci i pochówku w prozie podróżniczej Richarda Hakluyta i Sir Waltera Raleigha w kontekcie renesansowych rytuałów pogrzebowych 16.15-16.45 dr Elżbieta Konończuk, Grób jako metafora przeszłoci. Archeologiczne narracje Józefa Ignacego Kraszewskiego
16.45-17.00 przerwa
17.00-18.30 Panel dyskusyjny Władcy żywych i umarłych
18.30-18.45 zakończenie sesji